عملیات کربلای 4 – گردان حضرت علی اکبر علیه السلام

در تاریخ 3/7/65، پس از بازگشت نیروها از منطقه عملیاتی کربلای2، گردان بار دیگر به موقعیت شهید گلکار در اردوگاه قلاجه بازگشت. پس از استقرار نیروها، کار سازمان‌دهی مجدد و برنامه‌های آموزشی در سطح گروهان‌ها به مرحله‌ی اجرا گذاشته شد. ازجمله برنامه‌های آموزشی، انجام مانورهای گروهانی بود که در ارتفاعات پایین‌دست قلاجه انجام شد.

در تاریخ 11/7/65، آن دسته از نیروهایی که پس از پدافندی از حاج عمران به مرخصی رفته بودند به منطقه بازگشته و به جمع گردان ملحق شدند.

در تاریخ 12/7/65، نیروهای گردان شب‌هنگام در یک رزمایش شرکت کردند. محل برگزاری این برنامه‌ی آموزشی در ارتفاعات پایین‌دست اردوگاه بود.

صبح روز 17/7/65، پس از اجرای مراسم صبحگاه، به برندگان مسابقات ورزشی جایزه اهدا شده و پس‌ازآن برای تمامی نیروهای گردان برنامه‌ی واکسیناسیون انجام شد. خبر جابه‌جایی لشکر از قلاجه به منطقه‌ی جنوب در این ایام بین رزمندگان منتشر شده بود و به‌تدریج اقدامات لازم برای انتقال لشکر صورت ‌گرفت.

در تاریخ 18/7/65، نیروهای گردان از اوایل روز به‌تدریج نسبت به جمع‌آوری وسایل و لوازم و چادرها اقدام کرده و پس از اقامه‌ی نماز و صرف شام، در حوالی ساعت 11:30 با استفاده از چند دستگاه اتوبوس به‌سوی پادگان دوکوهه رهسپار شدند. فردای آن روز در هنگام اذان صبح اتوبوس‌ها به پادگان دوکوهه رسیدند و نیروها پس از برپایی نماز و مقداری استراحت، این محل را به‌سوی اردوگاه جدید خود واقع در شرق پادگان دوکوهه و در مجاورت ارتفاعات پیرکوه ترک کردند. پس از رسیدن نیروها به موقعیت یادشده، بلافاصله پس از استقرار در آن نسبت به برپایی چادرها اقدام کردند.

پس از نصب چادرها و آماده‌سازی محل اردوگاه از روز 21/7/65 با اجرای مراسم صبحگاه،‌ برنامه‌های روزمره‌ی گردان از سر گرفته شد. از این روز به بعد، موارد مختلفی ازجمله اجرای برنامه‌ی دو و نرمش پس از صبحگاه، برگزاری کلاس‌های آموزشی و همچنین تمرین ستون‌کشی و رزم شبانه برگزار شد. علاوه بر موارد یادشده،‌ برنامه‌ی مانورهای گروهانی نیز از اوایل آبان ماه در دستور کار قرار گرفت. در پی این تصمیم، گروهان‌ فتح در 5/8/65 (احتمالاً)، ‌گروهان نصر در 7/8/65 و گروهان فجر در 9/8/65 به اجرای برنامه‌ی مانور در مناطق پیرامون اردوگاه پرداختند. این مانورها معمولاً در ساعات پایانی شب و با اجرای آتش نسبتاً سنگین اجرا شده و تا نخستین ساعات بامداد روز بعد ادامه داشت.

در تاریخ 10/8/65، پس از برگزاری مانورهای گروهانی به تمامی نیروهای گردان مرخصی داده شد. در عصر همان روز افراد به ایستگاه راه‌آهن اندیمشک منتقل شده و ساعاتی پس از تاریک شدن هوا با استفاده از قطار به مرخصی عازم شدند. فردای آن روز در حوالی 9 صبح، تعدادی از نیروها در ایستگاه قم پیاده شده و بقیه به تهران رفتند.

در تاریخ 25/8/65، نیروهای گردان به‌تدریج از مرخصی بازگشته و به اردوگاه روبه‌روی دوکوهه رفتند. در این دوره سازمان‌دهی گردان تغییر یافته و دسته ویژه صف ایجاد شد. در 27/8/65 تمامی نیروهای گردان به اردوگاه جدید واقع در ساحل جنوبی دریاچه‌ی سد تنظیمی دز (اردوگاه فرات) منتقل شدند. پس از انتقال گردان به اردوگاه جدید، کار برپایی چادرها و استقرار وسایل و لوازم انجام شده و با دریافت تجهیزات مورد نیاز، برنامه‌های آموزشی از بعدازظهر همان روز آغاز شد. این برنامه علاوه بر دو و نرمش صبحگاهی،‌ شامل آموزش شنا،‌ عبور از عرض دریاچه، ستون‌کشی در مناطق باتلاقی و رزم شبانه بود که به‌صورت گروهانی و یا گردانی انجام می‌شد.

در تاریخ 4/9/65، طولانی‌ترین بمباران هوایی در طول جنگ روی داده و ضمن آن بیش از 54 هواپیمای دشمن شهر اندیمشک و پیرامون آن را بمباران کردند. تعدادی از بمب‌ها به اطراف اردوگاه گردان اصابت کرد ولی به نیروها آسیبی وارد نشد. علی‌رغم این اتفاق، گردان کماکان برنامه‌ی آموزشی خود را ادامه داد و در این روز آموزش غواصی به کادر گردان و گروهان‌ها آغاز شد. این برنامه برای سایر نیروهای گردان از فردای آن روز (5/9/65) پی گرفته شد.

پس از گذشت 12 روز از استقرار نیروهای گردان در چادرها، در روز 9/9/65، تمامی گروهان‌ها به واحدهای مسکونی مجاور که برای جنگ‌زدگان احداث شده بود، منتقل شدند. برنامه‌های آموزشی تا 2 روز بعدازاین جا به‌جای نیز ادامه یافت.

صبح روز 12/9/65، نیروهای گردان وسایل و لوازم خود را جمع‌آوری کرده و بار دیگر به اردوگاه روبه‌روی دوکوهه منتقل بازگشتند. لازم به ذکر است که در این دوره گردان امام سجاد تشکیل و برادر رنجی به فرماندهی آن منصوب شد. با رفتن وی و تنی چند از نیروهای گردان، برادران رضاقلی و اعتصامی به‌عنوان معاونین جدید گردان علی‌اکبر انتخاب شده و پس از سازمان‌دهی جدید، گردان نسبت به جذب نیرو از افراد اعزام‌شده در قالب سپاه محمد (ص) اقدام کرد. در روزهای بعد برنامه‌های آموزشی از سر گرفته شد.

پس از طی برنامه‌های آموزشی سرانجام گردان در عصر 22/9/65، محل اردوگاه روبه‌روی دوکوهه را ترک کرده و با استفاده از چند دستگاه اتوبوس به‌سوی اردوگاه کوثر واقع در جاده‌ی اهواز-حمیدیه رهسپار شدند. ورود گردان به محل استقرار خود در اردوگاه کوثر تا پاسی از شب به طول انجامید تا آنکه نیروهای گردان موقعیت خود را شناسایی کرده و در آنجا مستقر شدند.

در روز 23/9/65، پس از برپایی چادرها، برنامه‌های آموزشی گروهان‌ها آغاز شد. در روزهای بعد با جذب نیروهای پراکنده، تعداد افراد گردان به 430 نفر بالغ شد. در این ایام منطقه‌ی عملیات گردان مشخص شده و مقرر گردیده تا در این ماموریت نیروها پس از عبور از شط العرب، از نهر ابوالفلوس گذشته و شهر ابوالخصیب را آزاد نمایند.

پس از مشخص شدن محل ماموریت، کار توجیه کادر گردان و گروهان‌ها بر روی نقشه‌ی عملیات انجام گرفت و دستور تشکیل یک گروه ویژه برای هر گروهان صادر شد. بیشترین تمرکز برنامه‌های آموزشی قبل از عملیات، علاوه بر آموزش سلاح و رزم انفرادی، بر روی ستون‌کشی در شب و روز بود. پس از طی این دوره در تاریخ 28/9/65 میدان تیر به‌صورت گروهانی در محوطه‌ی مجاور گردان برگزار شد.

در 29/9/65، از اوایل روز نیروهای گردان برای رفتن به منطقه عملیات آماده شدند. ازاین‌رو ساک‌های خود آماده کرده و تا قبل از فرارسیدن ظهر، به واحد تعاون تحویل دادند. در حین جمع‌آوری وسایل و تحویل ساک‌ها، 3 تن از نیروهای گروهان فتح برای تمرین پرتاب نارنجک به محوطه‌ی میدان تیر رفته بودند که بر اثر انفجار نارنجک، 2 تن از آن‌ها شهید و یکی مجروح شد. این حادثه موجب ناراحتی مسئولین و نیروهای گردان شد. بعدازظهر همان روز تعدادی کامیون به محوطه‌ی گردان وارد شد و رزمندگان با استفاده از برزنت کف‌پوش چادرها،‌ آن‌ها را برای انتقال نیروها آماده کردند. با تاریک شدن هوا،‌ افراد گردان به‌تدریج بر کامیون‌ها سوار شده و مهیای عزیمت به منطقه گردیدند. در حوالی ساعت 9 شب، کامیون‌ها از اردوگاه کوثر خارج شده و برای انجام عملیات عازم خرمشهر شدند.

در ساعت 1 بامداد روز 30/9/65، کامیون‌ها به 15 کیلومتری خرمشهر رسیده و نیروهای گردان از آن پیاده شدند. پس از سازمان‌دهی افراد در قالب گروهان‌ها و دسته‌ها، ستون نیروهای گردان به‌صورت پیاده عازم قسمت شرقی خرمشهر (کوت شیخ) شد. با توجه به طولانی بودن مسیر، پس از اذان صبح، نیروها نماز خود را در حال حرکت خواندند. حرکت ستون تا روشن شدن هوا ادامه یافت، قبل از رسیدن ستون گردان به محل استقرار خود، 2 گلوله‌ی خمپاره120 در اطراف نیروهای گروهان فتح اصابت کرد که منجر به جراحت یکی از افراد شد. به هر ترتیب در حوالی ساعت 8 صبح، گردان به محل تعیین‌شده رسید و در ساختمان‌های متروکه‌ی بخش شرقی خرمشهر استقرار یافت. پس از تقسیم ساختمان‌ها بین گروهان‌ها و دسته‌ها، افراد در آن اسکان یافته و تا پیش از ظهر به نظافت محوطه و آماده‌سازی منازل پرداختند. در بقیه‌ی روز نیروها بیشتر به جابه‌جایی تجهیزات و وسایل و استراحت پرداختند.

در بعدازظهر 1/10/65، نیروهای گردان از محل استقرار خود خارج شده و به سالن نمایشگاه نخل‌های بی‌سر رفتند. در این مراسم، فرمانده گردان ضمن توجیه منطقه‌ی عملیات برای کل گردان، به معرفی افراد جانشین خود پرداخت. بر این اساس برادران رضاقلی، اعتصامی، آملی، ساسان نژاد، آریاپور، کولیوند و اسدی را به ترتیب به‌عنوان جانشین گردان معرفی کرد.

در تاریخ 2/10/65، از اوایل روز فرماندهان گروهان‌ها و دسته‌ها به‌طور جداگانه در محل استقرار نیروهای خود حضور یافته و ضمن توجیه نهایی عملیات، به‌مرور وظایف یکایک افراد پرداختند. در عصر همان روز، نیروها به‌تدریج سلاح و تجهیزات خود را مهیا کرده و پس از تاریک شدن هوا، برای حضور در عملیات آماده شدند.

در نخستین ساعات بامداد 3/10/65، عملیات کربلای 4 با رمز یا محمد رسول‌الله (ص) آغاز شد و در پی آن نیروهای غواص از یگان‌های مختلف برای شکستن خط دشمن اقدام کردند. نیروهای دشمن در سراسر منطقه‌ی عملیات از آمادگی بالایی برخوردار بودند. ازاین‌رو ضمن مقاومت در برابر نیروهای غواص، شهر خرمشهر و مناطق پیرامون آنکه آمادگاه نیروهای خودی در آن قرار داشت را به‌شدت زیر آتش قرار داد. در این آتش‌باری علاوه بر توپخانه و خمپاره‌انداز، دشمن از سلاح‌های ضد هوایی مانند دوشکا، شیلیکا و… استفاده می‌کرد.

علی‌رغم آتش دشمن، نیروهای گردان کماکان آماده برای عزیمت به کنار رود و سوارشدن بر قایق‌ها بودند تا بتوانند حرکت خود را برای رسیدن به منطقه‌ی ماموریت آغاز کنند. اما به دلیل درگیری سنگین نیروهای خط‌شکن و مقاومت دشمن، این انتظار به طول انجامید. تا آنکه در ساعت 3:30 بامداد با توجه به عدم پیشروی نیروهای خط‌شکن در برخی از محورها و احتمال بمباران شیمیایی و آسیب دیدن نیروهای مستقر در خرمشهر، قرار شد محل استقرار در این شهر تخلیه و نیروها با سرعت به اردوگاه کوثر بازگردند.

در حوالی ساعت 4 بامداد 3/10/65، چند دستگاه کامیون به محل استقرار نیروهای گردان رسیدند. البته به دلیل کمبود وسایل‌ نقلیه، نیروهای گردان به‌صورت فشرده در کامیون‌ها سوار شده و منطقه کوت شیخ را به مقصد اردوگاه کوثر ترک کردند. با توجه به طولانی بودن مسیر، پس از اذان صبح، رزمندگان نماز خود را به‌تدریج در کامیون‌های در حال حرکت به جا آوردند. پیش از رسیدن به شهر اهواز با طلوع آفتاب آسمان روشن شده و تا ساعتی پس‌ازآن کامیون‌ها به‌تدریج وارد اردوگاه کوثر شدند. تا حوالی ساعت 9 صبح تمامی نیروها وارد موقعیت گردان شده و پس از پیاده شدن از کامیون‌ها در انتظار فرمان حرکت برای شرکت در عملیات، به چادرهای خود رفتند.

اگرچه نیروها در آماده‌باش کامل به سر برده و مهیای رفتن به عملیات بودند ولی به دلیل عدم موفقیت در نخستین مراحل عملیات کربلای4،‌ احتمال شرکت رزمندگان در این عملیات به‌تدریج کاهش یافت و سرانجام پس از اعلام خاتمه‌ی عملیات، انتظار نیروها برای حضور در این نبرد بی‌نتیجه ماند.