عملیات کربلای ۵ – مرحله اول

مرحله اول عملیات گردان در کربلای5

با گذشت 2 روز از عمليات کربلاي4 و بازگشت نيروها به اردوگاه کوثر، در تاريخ 5/10/65 ماموريت جديدي به گردان ابلاغ شد. در پي اين ابلاغ، محل عمليات در منطقه‌ي پنج‌ضلعي شلمچه در نظر گرفته شده و مقرر گرديد که بخشي از نيروهاي گردان به‌صورت غواصي و بخش ديگر در قالب ماموريت آبي-خاکي، در اين عمليات شرکت کنند.

در تاريخ 6/10/65، گروهان‌هاي نصر، فلق و دسته وي‍ژه صف به‌عنوان بخش غواصي گردان و گروهان‌هاي فتح، فجر و الحديد به‌عنوان بخش آبي-خاکي در نظر گرفته شد. در پي تغيير سازمان‌دهی، هر يک از معاونين گردان، مسئوليت پيگيري برنامه‌هاي آموزشي و عملياتي يکي از دو بخش يادشده را بر عهده گرفتند.

پس از انجام سازمان‌دهی جديد، برنامه‌هاي آموزشي گردان از 8/10/65 آغاز شد. محل برگزاري آموزش نيروهاي غواص در کنار يک کانال آب واقع در جنوب اردوگاه کوثر در نظر گرفته شد و متعاقب آن آموزش فشرده و سنگين نيروهاي اين بخش شروع شد. بخش ديگر گردان نيز که شامل نيروهاي آبي-خاکي بودند فعاليت آموزشي خود را به‌طور هم‌زمان آغاز کردند. در تداوم آموزش اين بخش، در تاريخ 9/10/65 آموزش سلاح‌هاي نیمه سنگین نظير خمپاره‌انداز و ضد هوایی انجام شد تا در صورت لزوم افراد بتوانند از غنائم دشمن در منطقه‌ي عمليات استفاده کنند.

در تاريخ 10/10/65،‌ گروهان ادوات الحديد براي استقرار در خط مقدم،‌ به منطقه‌ي عمليات اعزام شد. مسئولين گردان براي شناسايي و برنامه‌ريزي عمليات در اين ايام به‌طور مستمر به منطقه‌ي شلمچه رفت‌وآمد مي‌کردند.

در تاريخ 15/10/65، در جريان ماموريت شناسايي معبر گردان، برادران تقي‌زاده و آملي به‌اتفاق دو تن از نيروهاي اطلاعات اعزام شدند که در جريان اين ماموريت، كمين دشمن به‌سوی آن‌ها تيراندازي كرده که بر اثر آن يكي از نيروهاي اطلاعات مجروح شد و آن‌ها مجبور به بازگشت شدند.

از اوايل روز 17/10/65، نيروهاي گردان به‌تدریج نسبت به تحويل ساک‌هاي خود به تعاون اقدام کرده و پس از اقامه‌ي نماز و صرف نهار، نسبت به جمع‌آوري وسايل خود و آماده کردن سلاح و تجهيزات خويش مبادرت کردند. در عصر همان روز تعدادي کاميون براي انتقال نيروها وارد محوطه‌ي گردان شد که پس از توزيع آن‌ها بين گروهان‌هاي مختلف،‌ کاميون افراد هر گروهان با استفاده از کف‌پوش برزنتي و پتو، مفروش شد. با تاريک شدن هوا، نيروهاي گردان پس از اقامه‌ي نماز، ‌به‌تدريج سوار بر کاميون‌ها شده و ستون گردان از اردوگاه کوثر خارج شده و به‌سوی منطقه‌ي عمليات عازم شد. در اواخر شب ستون گردان به منطقه‌ي شلمچه رسيده و نيروها از کاميون‌ها پياده شدند. با توجه به فاصله‌ي محل توقف تا کانالي که براي استقرار نيروها در نظر گرفته شده بود، ستون گردان بقيه‌ي راه را به‌صورت پياده به‌سوی محل موردنظر طي کرد.

در نخستين ساعات بامداد 18/10/65، ستون گردان به کانال موردنظر که در پشت خطوط پدافندي شلمچه حفر شده بود رسيده و در آن مستقر شدند. با توجه به قرار گرفتن منطقه در زير ديد دشمن، از نيروها به‌طور موکد خواسته شد تا از کانال‌ها خارج نشوند. نيروها در محل کانال استقرار يافته و تا عصر همان روز در آنجا استراحت کردند. در ساعت 3 بعدازظهر، تمامي مسئولين گروهان‌ها و دسته‌ها به ترتيب براي آشنايي با منطقه، به محل ديدگاه رفتند. پس از بازگشت فرماندهان از ديدگاه،‌ آخرين وضعيت منطقه براي نيروها تشريح شد. با تاريک شدن هوا، نيروهاي گردان به اقامه‌ي نماز و صرف شام با استفاده از جيره‌ي جنگي پرداخته و به‌تدريج مهياي حرکت براي رفتن به نقطه‌ي رهايي شدند. ماموريت گروهان‌هاي نصر و فلق، شکستن خط دشمن در دژ شرقي پنج‌ضلعي و ايجاد سرپل در آن بود.‌ دسته‌ي ويژه نيز ماموريت مقابله با کمين‌هاي دشمن را بر عهده داشت و قرار بود پس از شکسته شدن خط دشمن، نيروهاي ساير گروهان‌ها براي تصرف مواضع موجود در خط اول و دوم دشمن اقدام کنند.

در ساعت 10 شب 18/10/65، ابتدا نيروهاي غواص گردان از نقطه‌ي رهايي حرکت کرده و براي رسيدن به دژ دشمن، وارد آب‌گرفتگی ايجادشده بين خطوط دفاعي ايران و عراق شدند. در اين مرحله، گروهان‌هاي نصر و فلق به‌سوی دژ‍ دشمن حرکت کرده و ستون دسته ويژه صف نيز در مسير ديگري به‌سوی سنگرهاي کمين دشمن به‌پیش رفت.

پس از حرکت نيروهاي غواص، رزمندگان گروهان‌هاي فتح و فجر به‌تدریج از نقطه‌ي رهايي خارج شده و در آب‌گرفتگی، در قايق‌هايي که در کنار يک خاکريز دوجداره قرار داشت، سوار شدند.

در ساعت 1 بامداد،‌ پس از اعلام رمز عمليات از سوي فرمانده لشکر،‌ گروهان نصر و فلق در مسير پيشروي خود به ميدان‌هاي مين و سيم‌هاي خاردار دشمن رسيد. نيروهاي تخريب بلافاصله اقدام به ايجاد معبر کرده ولي از 8 رديف سيم‌خاردار، تنها 3 رديف آن گشوده شده که دشمن متوجه نفوذ رزمندگان گردان در اين محور شد. لذا آتش تيربارهاي خود را به‌سوی نيروهاي داخل معبر متمرکز کرد. با اينکه برخي از غواص‌هاي خط‌شکن شهيد و مجروح شده بودند ولي يورش دسته‌هاي ديگر طي 3 مرحله انجام شد ولي به دليل شدت آتش دشمن و ازکارافتادن سلاح برخي از رزمندگان، امکان پيشروي بيشتر ميسر نشده و خط دشمن در اين محور شکسته نشد و با توجه به تعداد زياد شهدا و مجروحين در ساعت … (؟) دستور بازگشت داده شد.

مقارن با حمله‌ي گروهان‌هاي نصر و فلق، نيروهاي دسته ويژه صف نيز در محور خود به خاموش کردن کمين‌هاي دشمن پرداختند که به دليل شدت آتش دشمن و مقاومت آن‌ها، نيروهاي اين دسته فقط موفق به خاموش کردن برخي از کمين‌ها شدند. با توجه به عدم امکان پيشروي در اين محور و گشوده شدن معابر ديگر در ساير محورهاي عملياتي، به باقي‌مانده‌ي نيروهاي اين دسته هم دستور بازگشت داده شد.

در پي مقاومت دشمن و شکسته نشدن خط دفاعي،‌ از سوي فرمانده گردان به گروهان‌هاي فتح و فجر ماموريت داده شد تا نيروهاي داوطلب، مهيا شده تا در يک ماموريت استشهادي با استفاده از قايق‌هاي خود به ميدان‌هاي مين و موانع دشمن زده و با ايجاد شکاف در آن‌ها،‌ راه را براي پيشروي ساير نيروهاي گردان باز کنند. در پي اين تصميم، بلافاصله تعدادي از رزمندگان براي انجام اين ماموريت داوطلب شده و در اين قايق‌ها سوار شدند.

درحالی‌که تعدادي از قايق‌هاي گروهان‌ فتح، براي انجام ماموريت خود به‌سوی خط دشمن روانه شده بود، لشکر 19 فجر در محور خود موفق به گشودن معبر و شکستن خط دشمن گرديد. لذا قايق‌هاي گروهان فتح و در پي آن گروهاي ديگر به‌سوی معبر يادشده تغيير مسير داده و خود را به دژ دشمن رساندند.

در ساعت … (؟) صبح 19/10/65، نيروهاي گروهان فتح و در پي آن فجر و الحديد، پس از رسيدن به خط دشمن، حرکت خود را بر روي دژ دشمن به سمت جنوب آغاز کردند. در اين مدت گردان امام سجاد موفق به شکستن خط دشمن از شمال آب‌گرفتگی شده و جلوتر از نيروهاي گردان حضرت علي‌اکبر به تصرف سنگرهاي دژ اول دشمن پرداختند. ازاین‌رو نيروهاي گروهان فتح در حدود ساعت 6:30 از د‍‌ژ اول به‌سوی خط دوم دشمن در منطقه‌ي پنج‌ضلعي که از 7 خاکريز مقطعي‌ تشکيل شده بود،‌ حرکت کردند. تصرف خاکريزهاي دوم، سوم و چهارم از 7 خاکريز يادشده تا ساعت 7:30 به طول انجاميد و درحالی‌که رزمندگان اين گروهان آماده براي پيشروي به‌سوی خاکريز پنجم بودند، شرايط پيشروي ساير رزمندگان از محورهاي ديگر فراهم شده و دستور توقف پيشروي صادر شد.

در حوالي ساعت 8:30، نيروهاي گروهان فجر که بر روي دژ اول دشمن به سمت جنوب حرکت مي‌کردند، از آن خارج شده و تلاش خود را براي تصرف خاکريزهاي باقي‌مانده در خط دوم دشمن آغاز کردند.

پس از تصرف خط دوم دشمن در منطقه‌ي پنج‌ضلعي، نيروهاي دشمن ابتدا به مقاومت در خط سوم که از 3 خاکريز مقطعي‌ تشکيل شده بود، پرداختند ولي در پي پيشروي ساير يگان‌ها، دشمن تصميم به عقب‌نشيني از اين خاکريزها گرفته و با به جا گذاشتن تانک‌ها و ادوات خود به‌سوی جنوب پنج‌ضلعي (پشت کانال مقداد) عقب‌نشيني کرد. نيروهاي دشمن در حين عقب‌روي زير آتش شديد رزمندگان گردان قرار گرفته و تلفات را متحمل شدند. دقايقي پس از آن، تعدادي از نيروهاي گروهان فتح براي اطمينان از خالي شدن خط سوم پنج‌ضلعي، از 3 محور به‌سوی خاکريزهاي يادشده حرکت کردند و پس از حصول اطمينان از عقب‌نشيني کامل دشمن، به خاکريزهاي خود بازگشتند.

در حوالي ساعت 10 صبح 19/10/65،  نيروهاي گروهان الحديد در کنار كانال مقداد واقع در جنوب پنج‌ضلعي به تعقيب دشمن پرداخته و موفق به پيشروي در اين محور شدند. پس از تصرف دژ جنوبي پنج‌ضلعي، گروهان يادشده حرکت خود را به‌سوی مقر تيپ دشمن در غرب پنج‌ضلعی ادامه داده و پس از شکستن مقاومت دشمن در اين منطقه، موفق به تصرف آن شدند.

باقي‌مانده‌ي گروهان‌هاي نصر و فلق و دسته ويژه که تا پيش از روشن شدن هوا به خط خودي بازگشته بودند، در آنجا به استراحت و تجدیدقوا پرداخته و پس از سازمان‌دهي مجدد، در حوالي ساعت 14 همان روز براي ادامه‌ي ماموريت، به‌سوی منطقه‌ي پنج‌ضلعي حرکت کرده و در سنگرهاي دژ اول دشمن در مجاورت آب‌گرفتگی مستقر شدند.

نيروهاي گردان پس از تثبيت مواضع خود به پدافند از آن پرداخته و تا فردا بعدازظهر در خطوط دفاعي باقي ماندند. طي اين مدت دشمن به‌طور پراکنده منطقه را زير آتش خود قرار داده بود.

سرانجام در بعدازظهر 20/10/65، نيروهاي گردان پس از اتمام ماموريت خود به‌تدریج از منطقه‌ي پنج‌ضلعي خارج شده و با استفاده از چند قايق، به شرق آب‌گرفتگی رفتند. در حين بازگشت رزمندگان، 2 هواپيماي دشمن که در آسمان منطقه ظاهر شده بود، با آتش پدافند ضد هوایی ساقط شدند. تا هنگام غروب آفتاب، کار انتقال نيروها به شرق آب‌گرفتگی به پايان رسيد و افراد با استفاده از چند دستگاه کاميون که در آنجا مهيا شده بود، منطقه‌ي شلمچه را به‌سوی اردوگاه کوثر ترک کردند. کاميون‌ها تا پيش از ساعت 21 به‌تدریج وارد اردوگاه کوثر شده و نيروهاي گردان در چادرهاي خود مستقر شدند.

در اوايل صبح روز 21/10/65، نيروهاي گردان براي استحمام و تماس با خانواده‌های خود با استفاده از چند دستگاه اتوبوس به شهر اهواز رفتند. بازگشت افراد از مرخصي تا حوالي ظهر همان روز به طول انجاميد.

پس از بازگشت نيروها، در بعدازظهر 21/10/65، گروهان فلق و نصر با يكديگر ادغام شده و تحت عنوان گروهان نصر سازمان‌دهی شد.