مرحله دوم عملیات گردان در کربلای5
در عصر 21/10/65، نيروهاي گردان پس از تکميل تجهيزات و مهمات خود، به‌تدریج آماده‌ي عزيمت براي ماموريت جديدي در منطقه‌ي غرب کانال پرورش ماهي شلمچه شدند. در هنگام غروب آفتاب وسايل نقليه نيز جهت انتقال نيروها به محوطه‌ي گردان وارد شد. پس از اذان مغرب افراد نماز جماعت را بر پا داشته و بعد از صرف شام، لوازم و وسايل خود را جمع‌آوري کردند. سپس در خودروهاي موجود سوار شده و اردوگاه کوثر را به مقصد شلمچه ترک کردند.
در نخستين ساعات 22/10/65، ستون گردان به پد هلي‌کوپتر واقع در کنار جاده‌ي شلمچه رسيد و نيروها در سنگرهاي ايجادشده در پد مذکور، مستقر شدند.
رزمندگان گردان تا بعدازظهر همان روز در سنگرهاي موجود به استراحت پرداخته تا آنکه پس از اقامه‌ي نماز و صرف نهار، به‌تدریج آماده شده و در غالب ستون پياده، به‌سوی دژ اول دشمن در منطقه‌ي پنج‌ضلعي حرکت کردند. پس از ساعتي، نيروها به دژ مذکور رسيده و در سنگرهاي موجود در آن استقرار يافتند. حضور افراد در اين سنگرها تا عصر به طول انجاميد تا آنکه مجدداً دستور حرکت به‌سوی دژ غربي پنج‌ضلعي (در مجاورت مقر سابق فرماندهي تيپ دشمن) صادر گرديد و افراد با گذشتن از کنار دژ شمالي پنج‌ضلعي به‌سوی محل موردنظر حرکت کردند. لازم به ذکر است در حين حرکت گردان، ستون گروهان فجر مورد بمباران هواپيماي دشمن واقع شد که موجب مجروحيت برخي از رزمندگان شد.
ساعتي پس از غروب آفتاب 22/10/65، ستون گردان به مقر سابق تيپ دشمن رسيده و نيروها در سنگرها و کانال‌هاي موجود در روي دژ به استراحت پرداختند. فرماندهان گردان که عصر آن روز براي شناسايي منطقه رفته بودند، بازگشته و به توجيه فرماندهان گروهان‌ها مبادرت کردند.
در ساعت 21 روز 22/10/65، درحالی‌که تدارکات مشغول توزيع غذا بين نيروهاي گردان بود، محوطه‌ي اطراف مورد بمباران شيميايي قرار گرفت و ساعتي پس از آن، به نيروها دستور حرکت داده شد و گروهان‌هاي موجود با استفاده از چند دستگاه وانت تويوتا به‌سوی منطقه‌ي عمليات واقع در غرب کانال پرورش ماهي اعزام شدند. در حوالي ساعت 23، ستون خودروهاي حامل نيروهاي گردان پس از گذشتن از پل موجود بر روي کانال پرورش ماهي به سه‌راهي شهادت واقع در غرب کانال رسيدند. وجود نفربرها و خودروهاي سوخته در محل سه‌راهي شهادت حاکي از شدت آتش دشمن در اين منطقه بود.
در ساعت 23:30 روز 22/10/65، نيروهاي گردان در 2 محور به‌سوی نقطه‌ي رهايي حرکت کردند. محور نخست در امتداد جاده‌ي جاسم قرار داشت که نيروهاي گروهان‌هاي فجر و فتح بايد به پيشروي در کنار آن مي‌پرداختند. محور دوم نيز در کنار دژ غربي کانال پرورش ماهي تعيين‌شده بود که نيروهاي گروهان نصر و دسته ويژه بايد براي انجام عمليات در آن به ادامه‌ي مسير مي‌پرداختند.
در محور اول، گروهان فجر با عبور از دژ كانال ماهي به سمت غرب حركت كرده و در كنار جاده‌ي آسفالت مستقر شد. گروهان فتح نيز پس از دقايقي از دژ كانال ماهي عبور كرده و به سمت جنوب غرب حركت کرد. پس از رسيدن به جاده‌ي آسفالت به‌موازات آن ادامه‌ي مسير داده و به سمت جنوب حرکت کرد و پس از گذشتن از سنگر نيروهاي گردان شهادت لشکر27 که به پدافند مشغول بودند، به‌سوی محل ماموريت خود عازم شدند. در اين مسير آتش دشمن در اطراف جاده به‌شدت آغاز شده که موجب شهادت و مجروحيت جمعي از نيروهاي گروهان فتح شد.
در محور دوم گروهان نصر و در پي آن دسته ويژه صف با حرکت در کنار درياچه‌ي کانال پرورش ماهي به سمت جنوب حرکت کرده و پس از عبور از سنگرهاي خودي و سيم‌هاي خاردار به سمت مواضع دشمن روانه شدند.
در ساعت 30 دقيقه‌ي بامداد 23/10/65، نيروهاي گروهان فتح با نيروهاي دشمن که در کنار جاده‌ي جاسم و اطراف آن مستقر بودند، روبه‌رو شدند و ازآن‌پس درگيري شديد بين طرفين روي داد. نبرد نيروهاي گروهان فتح تا ساعتي بعد ادامه يافت که درنهایت به سبب شهادت و مجروحيت تعداد زيادي از کادر و نيروهاي گروهان، دستور بازگشت به آنها داده شد.
در محور دوم نيز مقارن با درگيري نيروهاي گروهان فتح از ساعت 30 دقيقه‌ي بامداد، نيروهاي گروهان نصر با نيروهاي دشمن مواجه شده و با آنها درگير شدند. دشمن علاوه بر روي دژ و کنار آن، در داخل درياچه نيز تا حدود 2 تا 3 متر موضع گرفته و آتش شديدي را بر روي نيروهاي گروهان نصر مي‌گشود. در جريان آتش دشمن تعداد زيادي از نيروهاي گروهان نصر شهيد و مجروح شدند. ازاین‌رو دسته ويژه صف به همراه باقي‌مانده‌ي نيروهاي گروهان نصر مجدداً به‌سوی دشمن پيشروي کرده و با آنها درگير شدند. در جريان يورش رزمندگان در اين مرحله، تلفات زيادي به نيروهاي دشمن وارد شد ولي شهادت و مجروحيت برخي از افراد و کمبود مهمات از سويي و مقاومت سرسختانه‌ي نيروهاي دشمن از سوي ديگر، کار پيشروي را با دشواري همراه کرد. اين درگيري تا حدود ساعت 3 بامداد به طول انجاميد تا آنکه به نيروهاي موجود، دستور بازگشت داده شد.
در جريان اين عمليات گروهان فجر که به سبب تغيير مسير حرکت، در کنار جاده‌ي آسفالت مستقر شده بود امکان حضور در عمليات را پيدا نکرده و ازاین‌رو آسيب کمتري ديد. نيروهاي گروهان الحديد نيز که در آن‌سوی کانال پرورش ماهي مستقر بودند، به سبب موقعيت منطقه و عدم پيشروي گروهان‌هاي خط‌شکن، در مواضع خود باقي ماندند.
تلاش براي انتقال مجروحين به عقب از ساعات اوليه‌ي عمليات آغاز شد و علي‌رغم شدت آتش دشمن به‌ویژه بر روي منطقه‌ي سه‌راهي شهادت، اين کار تا روشن شدن هوا ادامه يافت. در حوالي ساعت 5 صبح نيروهاي باقي‌مانده‌ي گردان شامل گروهان فجر و افرادي که از گروهان‌هاي فتح و نصر باقي‌مانده بودند به‌سوی عقب بازگشتند. در حين بازگشت نيروهاي گروهان نصر و دسته ويژه، احتمال پيشروي نيروي دشمن افزايش يافت. ازاین‌رو در ساعت 5:30 صبح، فرماندهي دسته ويژه همراه با تعدادي از نيروها با پرتاب نارنجك سعي کردند تا جلوي پيشروي دشمن را بگيرند.
با روشن شدن هوا، انتقال نيروهاي باقي‌مانده اعم از سالم و مجروح با دشواري بيشتر همراه شد. افزايش ميدان ديد دشمن و کمبود خودرو، ازجمله عوامل تشديد مشکل در انتقال افراد بود. به هر ترتيب نيروهاي گردان به عقبه بازگشته و از آنجا به اردوگاه کوثر منتقل شدند.
در جريان اين ماموريت، تعداد زيادي از افراد گروهان‌هاي فتح، نصر و دسته ويژه شهيد و مجروح شدند اما نيروهاي گروهان‌هاي الحديد و فجر آسيب کمتري متحمل شدند.
مهم‌ترین عامل مطرح درباره‌ي شدت درگيري در اين مرحله و عدم امکان دستيابي به مواضع تعيين‌شده، تعداد بسيار زياد افراد دشمن نسبت به نيروهاي گردان بود. اطلاعاتي که بعد دريافت شد گوياي آن بود که در آن شب، علاوه بر نيروهاي مستقر در خط دشمن، يک لشکر از گارد رياست‌جمهوري عراق نيز به منطقه آمده و قصد بازپس‌گيري منطقه‌ي غرب کانال پرورش ماهي را داشت که در آن شب با حمله‌ي رزمندگان گردان علي‌اکبر روبه‌رو شده و ضمن تحمل تلفات فراوان، از انجام ماموريت خود بازمي‌ماند (رجوع شود به کتاب نبرد شرق بصره، انتشارات سپاه پاسداران).
